Tải xuống
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Tại Việt Nam cùng với sự già hóa dân số, tỉ lệ sa sút trí tuệ (SSTT) đang gia tăng. Việc chăm sóc bệnh nhân SSTT ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc và hoạt động xã hội của người chăm sóc. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu xác định tỷ lệ SSTT tại Khoa Lão ở bệnh viện Đa Khoa khu vực Cai Lậy, đồng thời khảo sát kiến thức về SSTT và nhu cầu hỗ trợ của người chăm sóc bệnh nhân SSTT.
Đối tượng, phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang, tiến hành từ tháng 10/2020 - 5/2021. Dân số chọn mẫu là người cao tuổi (NCT) (≥ 60 tuổi) nhập viện điều trị nội trú và người chăm sóc bệnh nhân SSTT tại khoa Nội Lão bệnh viện đa khoa khu vực Cai Lậy. SSTT được chẩn đoán theo “Sổ tay chẩn đoán và thống kê các loại rối loạn tâm thần, tái bản lần thứ 5” (DSM - 5) bởi bác sĩ Lão Khoa. Người chăm sóc bệnh nhân SSTT sẽ được khảo sát về kiến thức theo bộ câu hỏi của Bắc Ireland, nhu cầu hỗ trợ trong quá trình chăm sóc đánh giá thông qua bộ câu hỏi khảo sát.
Kết quả: Tổng cộng có 355 bệnh nhân cao tuổi tham gia nghiên cứu với độ tuổi trung bình là 78,45 ± 8,77 tuổi, nữ chiếm 66,76%. Tỷ lệ SSTT là 24,51%. Các yếu tố liên quan đến SSTT bao gồm: tuổi, trình độ học vấn và tiền căn đột quỵ. Phần lớn những người chăm sóc có mức độ hiểu biết thấp về sa sút trí tuệ (90,8%), và 47,13% trong số họ cần được giúp đỡ trong việc chăm sóc. Đa số người chăm sóc mong muốn được người thân giúp đỡ và tự chăm sóc bệnh nhân SSTT tại nhà thay cho các dịch vụ khác (89,65%).
Kết luận: SSTT chiếm tỉ lệ cao ở bệnh nhân điều trị nội trú tại khoa Nội Lão, tuy nhiên kiến thức của người chăm sóc về vấn đề này còn thấp. Vì vậy, cần tầm soát thường quy SSTT ở bệnh nhân cao tuổi và tăng cường phổ biến kiến thức về SSTT cho người dân thông qua tivi (74,71% người chăm sóc muốn tìm hiểu thông tin qua ti vi). Người chăm sóc mong muốn tự chăm sóc bệnh nhân SSTT tại nhà với sự giúp đỡ từ người thân.
Tài liệu tham khảo
World Health Organization (WHO). The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders, Diagnostic Criteria for Research, Geneva, Switzerland. 1993:228-233.
Luck T, Then FS, Schroeter ML, Witte V, Engel C, Loeffler M, et al. Prevalence of DSM-5 Mild Neurocognitive Disorder in Dementia-Free Older Adults: Results of the Population-Based LIFE-Adult Study. American Journal of Geriatric Psychiatry. 2017;25:328-339.
Nguyễn Ngọc Hòa. Nghiên cứu tỷ lệ hiện mắc và một số yếu tố liên quan đến sa sút trí tuệ ở người cao tuổi tại huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây. Luận văn Thạc sĩ Y học. 2006, Đại học Y Hà Nội.
Lê Văn Tuấn. Đặc điểm dịch tễ học sa sút trí tuệ ở người cao tuổi tại hai quận, huyện Hà Nội. Luận án Tiến sĩ Y học. 2014, Viện Vệ sinh dịch tễ học Trung Ương.
Trần Thị Thanh Thảo, Nguyễn Trần Tố Trân, Nguyễn Văn Trí, Nguyễn Minh Phụng. Tỷ lệ sa sút trí tuệ và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân cao tuổi tại khoa lão Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Tạp chí Y học TP.HCM. 2017;21:184-188.
Lê Nguyễn Nhựt Tín, Vũ Anh Nhị, Phạm Văn Ý. Tần suất và yếu tố nguy cơ của sa sút trí tuệ sau đột quỵ: khảo sát tiền cứu 218 bệnh nhân tại khoa Thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy. Tạp chí Y học TP.HCM. 2008;12:1-7.
Chiêm Thị Ngọc Minh, Nguyễn Trần Tố Trân, Thân Hà Ngọc Thể. Tỉ suất sa sút trí tuệ của bệnh nhân cao tuổi và nhu cầu hỗ trợ của người chăm sóc tại khoa Lão, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Tạp chí Y học TP.HCM. 2017;21:199-203.
Brodaty H, Donkin M. Family caregivers of people with dementia. Dialogues in Clinical Neuroscience. 2009;11:217-28.
Schulz R, Martire LM. Family caregiving of persons with dementia: prevalence, health effects, and support strategies. American Journal of Geriatric Psychiatry. 2004;12:240-9.
Bishop NA, Lu T, Yankner BA. Neural mechanisms of ageing and cognitive decline. Nature. 2010;464:529-35.
Prince M, Ali GC, Guerchet M, Prina AM, Albanese E, Wu YT. Recent global trends in the prevalence and incidence of dementia, and survival with dementia. Alzheimer's Research & Therapy. 2016;8:1-13.
Alzheimer's Disease International. Alzheimer Report 2019: Attitudes to dementia. 2019.
Valderas JM, Starfield B, Sibbald B, Salisbury C, Roland M. Defining comorbidity: implications for understanding health and health services. Annals of Family Medicine. 2009;7:357-63.
McParland P, Devine P, Innes A, Gayle V. Dementia knowledge and attitudes of the general public in Northern Ireland: an analysis of national survey data. International Psychogeriatrics. 2012;24:1600-13.
Nguyen T, The T, McFarland P, Chiem M, Huynh T, Tran T, et al. Dementia prevalence among older hospitalized patients in Vietnam and dementia understanding of their caregivers. Aging Medicine and Healthcare. 2019;10:128-132.
Timmons S, Manning E, Barrett A, Brady NM, Browne V, O’Shea E, et al. Dementia in older people admitted to hospital: a regional multi-hospital observational study of prevalence, associations, and case recognition. Age and Ageing. 2015;44:993-9.
Kamalzadeh L, Moghaddamnia M, Malakouti SK, Rashedi V, Bahrampour S, Sharifi N, et al. Prevalence of dementia among older patients: a hospital-based study in Iran. American Journal of Alzheimer’s Disease & Other Dementias. 2019;34:500-506.
Thân Hà Ngọc Thể, Nguyễn Trần Tố Trân, Nguyễn Văn Trí, Peggy LM McFarland, Chiêm Thị Ngọc Minh, Phạm Huỳnh Quế Thanh, et al. Tần suất sa sút trí tuệ và kiến thức người chăm sóc tại các khoa Lão. Tạp chí Y học TP.HCM. 2016;20:105.
Lê Văn Sơn, Nguyễn Duy Linh, Tài LT. Tình trạng sa sút trí tuệ trên bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Đa khoa Phước Long, năm 2016. Tạp chí Y Dược học Cần Thơ. 2019;19:1-7.
van der Flier WM, Scheltens P. Epidemiology and risk factors of dementia. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry. 2005;76:v2.
Chen JH, Lin KP, Chen YC. Risk factors for dementia. Journal of the Formosan Medical Association. 2009;108:754-764.
Sharp ES, Gatz M. Relationship between education and dementia: an updated systematic review. Alzheimer Disease & Associated Disorders. 2011;25:289-304.
Đào Thị Bích Ngọc. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng của chức năng nhận thức sau nhồi máu não và một số yếu tố liên quan. Luận án Tiến sĩ Y học. 2018, Đại học Y Hà Nội.
| Đã xuất bản | 20-01-2023 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Số 84 (2023) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.38103/jcmhch.84.4 | |
| Từ khóa | sa sút trí tuệ, người chăm sóc, kiến thức, nhu cầu Dementia, caregiver, knowledge, needs |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y học lâm sàng Bệnh viện Trung Ương Huế