Tải xuống
Tóm tắt
Đặt vấn đề: U tuyến nước bọt là loại u thường gặp ở vùng đầu mặt cổ. Việc chẩn đoán và phân loại bệnh khá phức tạp và cũng dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh khác nếu chỉ dựa vào lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy việc xét nghiệm tế bào học chọc bằng kim nhỏ có giá trị cao trong thực tiễn, nhằm phát hiện sớm và giúp bác sĩ lâm sàng định hướng điều trị hợp lý tiếp theo cho bệnh nhân là rất cần thiết. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm phân loại tế bào học, mô bệnh học u tuyến nước bọt; và đánh giá giá trị tế bào học trong chẩn đoán u tuyến nước bọt.
Đối tượng, phương pháp: Nghiên cứu mô tả 74 bệnh nhân u tuyến nước bọt đáp ứng đủ các tiêu chuẩn nghiên
cứu tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế từ 7/2022 đến 12/2023.
Kết quả: Tế bào học theo Milan: 72/74 (97,3%) tổn thương lành tính: nhóm II (36,5), nhóm IV (60,8%), cụ thể: u tuyến đa hình (28,4%), u warthin (13,5%), viêm tuyến nước bọt (16,2%), u tuyến nước bọt (18,9%), tổn thương dạng nang không thấy tế bào ác tính (14,9%), hạch quá sản phản ứng (4,1%), tổn thương xơ mỡ (1,4%). 2/74 (2,7%) nhóm VI (ác tính) với ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư biểu mô tế bào nang dạng tuyến với tỷ lệ 1:1; Mô bệnh học: 71/74 (95,9%) trường hợp lành tính với u warthin và u tuyến đa hình chiếm tỉ lệ cao nhất (41,9%, 40,5%), ngoài ra còn có các loại mô bệnh học lành tính khác như: u nang 8,5%, u mỡ 2,8%, u tuyến - lympho 1,4%, u tuyến tế bào đáy 1,4%, 3/74 (4,1%) trường hợp ác tính, bao gồm các típ sau: ung thư biểu mô vảy - nhầy, ung thư biểu mô nang dạng tuyến, ung thư biểu mô dạng túi tuyến với tỷ lệ 1:1:1; Giá trị chẩn đoán của tế bào học cho thấy: rất có giá trị trong chẩn đoán u tuyến nước bọt với độ nhạy, độ đặc hiệu, độ chính xác lần lượt là: 33,3%, 98,6%, 95,9%.
Kết luận: Tế bào học có giá trị chẩn đoán cao đối với u tuyến nước bọt với độ đặc hiệu 98,6%, cần áp dụng rộng rãi trong thực tiễn, giúp chẩn đoán nhanh, chính xác bệnh.
Từ khóa: U tuyến nước bọt, tuyến nước bọt mang tai, tế bào học, mô bệnh học, u tuyến đa hình, ung thư típ vảy - nhầy.
Tài liệu tham khảo
Sando Z, Fokouo JV, Mebada AO, et al. Epidemiological and histopathological patterns of salivary gland tumors in Cameroon. Pan Afr Med J. 2016; 23:66.
Alvi S, Chudek D, and Limaiem F. Parotid Cancer. StatPearls, StatPearls Publishing Copyright © 2021, StatPearls Publishing LLC, Treasure Island (FL).
Vuhahula EA. Salivary gland tumors in Uganda: clinical pathological study. Afr Health Sci. 2004; 4(1): 15-23.
Seethala RR and Stenman G. Update from the 4th Edition of the World Health Organization Classification of Head and
Neck Tumours: Tumors of the Salivary Gland. Head Neck Pathol. 2017; 11(1): 55-67.
Thielker J, Grosheva M, Ihrler S, et al. Contemporary Management of Benign and Malignant Parotid Tumors. Front Surg. 2018; 5:39.
Israel Y, Rachmiel A, Ziv G, et al. Benign and Malignant Salivary Gland Tumors - Clinical and Demographic Characteristics. Anticancer Res. 2016; 36(8):4151-4.
Ngô Ngọc Liên. Bệnh học tai mũi họng - đầu mặt cổ. Nhà xuất bản Y học. 2006. 519 - 522.
Correia-Sá I, Correia-Sá M, Costa-Ferreira P, et al. Fineneedle aspiration cytology (FNAC): is it useful in preoperative diagnosis of parotid gland lesions? Acta Chir Belg. 2017; 117(2):110-114.
Bialek EJ, Jakubowski W, Zajkowski P, et al. US of the major salivary glands: anatomy and spatial relationships, pathologic conditions, and pitfalls. Radiographics. 2006; 26(3):745-63.
Das DK, Petkar M A, Al-Mane N M, et al. Role of fine needle aspiration cytology in the diagnosis of swellings in the salivary gland regions: a study of 712 cases. Med Princ Pract. 2004; 13(2):95-106.
Lubin D, Buonocore D, Wei XJ, et al. The Milan System at Memorial Sloan Kettering: Utility of the categorization system for in-house salivary gland fine-needle aspiration cytology at a comprehensive cancer center. Diagn Cytopathol. 2020; 48(3):183-190.
Hứa Thị Ngọc Hà, Hứa Chí Minh và Nguyễn Văn Thành. Giá trị chẩn đoán của phương pháp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ trên bệnh tuyến nước bọt. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh. 1994; 8:16 - 21.
Hàn Thị Vân Thanh. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học và kết quả phẫu thuật của K tuyến nước bọt mang tai ở bệnh viện K giai đoạn 1996-2001. Luận văn thạc sỹ y học Chuyên ngành Ung thư, Trường ĐH Y Hà Nội. 2001.
Gaikwad VP, Anupriya C, and Naik LP. Milan System for Reporting Salivary Gland Cytopathology- An Experience from Western Indian Population. J Cytol. 2020; 37(2):93-98.
Phạm Trung Kiên. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và phân loại mô bệnh học u tuyến nước bọt tại Bệnh viên Tai Mũi Họng Trung Ương. Luận văn Thạc sĩ y học, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội. 2008.
Santana BW, Silva LP, Serpa MS, et al. Incidence and profile of benign epithelial tumors of salivary glands from a single center in Northeast of Brazil. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2021; 26(1):e108-e113.
Lê Văn Quang. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả phẫu thuật u biểu mô lành tính tuyến mang tai từ năm 2009 -2013. Luận văn Thạc sỹ y học chuyên ngành Ung thư, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội. 2013.
Đinh Xuân Thành. Nghiên cứu chẩn đoán và điều trị phẫu thuật u tuyến nước bọt mang tai, Luận án Tiến sĩ y học, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội. 2012.
Altin F, Alimoglu Y, Acikalin RM, et al. Is fine needle aspiration biopsy reliable in the diagnosis of parotid tumors? Comparison of preoperative and postoperative results and the factors affecting accuracy. Braz J Otorhinolaryngol. 2019; 85(3):275-281.
Jałocha-Kaczka A, Kolary-Siekierska K, Miłoński J, et al. Own experience in the treatment of major salivary gland tumors. Otolaryngol Pol. 2020; 74(3):17-22.
| Đã xuất bản | 01-01-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 16 Số 6 (2024) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.38103/jcmhch.16.6.9 | |
| Từ khóa | Từ khóa: U tuyến nước bọt, tuyến nước bọt mang tai, tế bào học, mô bệnh học, u tuyến đa hình, ung thư típ vảy - nhầy |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2024 Tạp chí Y học lâm sàng Bệnh viện Trung Ương Huế