Tải xuống
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Suy yếu làm tăng tính dễ bị tổn thương với bệnh tật, dự hậu chức năng kém, tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn trong nhiều bệnh nội và ngoại khoa cấp tính, nhưng ảnh hưởng của nó trên dự hậu của bệnh nhân cao tuổi nhồi máu não vẫn chưa được nghiên cứu rõ ở Việt Nam. Đề tài này nhằm xác định tỷ lệ suy yếu theo thang điểm suy yếu lâm sàng Canadavà mối liên quan giữa suy yếu với tử vong tại thời điểm 1 năm trên những bệnh nhân cao tuổi nhồi máu não.
Phương pháp: Nghiên cứu mô tả, cắt ngang và theo dõi dọc trên tất cả bệnh nhân ≥ 60 tuổi được chẩn đoán nhồi máu não cấp nhập viện và điều trị nội trú tại khoa Bệnh lý mạch máu não của bệnh viện Nhân Dân 115, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian từ tháng 06 năm 2020 đến tháng 03 năm 2021.
Kết quả: Tổng cộng có 641 bệnh nhân nhồi máu não cấp đã được đưa vào nghiên cứu. Tuổi trung bình của dân số nghiên cứu là 70,9 ± 8,2 (tuổi), 43,8% là nữ và tỷ lệ suy yếu trong dân số nghiên cứu là 26,4%. Những người tham gia nghiên cứu bị suy yếu có tuổi lớn hơn người không suy yếu (78,7 ± 7,6 so với 68,1 ± 6,4, p < 0,001). Tăng huyết áp là bệnh đồng mắc phổ biến nhất (86%), sau đó là rối loạn lipid máu (68,3%) và đái tháo đường (25,4%). 1/5 số người tham gia nghiên cứu có tiền sử đột quỵ và 11,2% bị rung nhĩ. Tại thời điểm 12 tháng theo dõi, 12,3% những người tham gia nghiên cứu đã tử vong và tử vong do mọi nguyên nhân tại 12 tháng cao hơn có ý nghĩa ở nhóm suy yếu so với nhóm không suy yếu (30,8% so với 5,7%, p < 0,001). Phân tích đa biến cho thấy suy yếu là yếu tố nguy cơ độc lập tiên đoán tử vong tại thời điểm 12 tháng (OR = 4,68, KTC 95% 2,27 - 9,66, p < 0,001). Ngoài suy yếu, tuổi (OR = 1,05, KTC 95% 1,01 - 1,10, p = 0,027 và NIHSS ≥ 15 (OR = 19,83, KTC 95% 10,46 - 37,60, p < 0,001) cũng là yếu tố nguy cơ độc lập tiên đoán tử vong.
Kết luận: Tỷ lệ suy yếu chiếm khoảng ¼ và là yếu tố nguy cơ độc lập tiên đoán tử vong tại thời điểm 12 tháng trên bệnh nhân cao tuổi nhồi máu não cấp. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần sàng lọc sớm tình trạng suy yếu ở bệnh nhân cao tuổi nhồi máu não cấp khi nhập viện. Cần có thêm nhiều nghiên cứu về can thiệp cải thiện tình trạng suy yếu nhằm giảm tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân cao tuổi nhồi máu não cấp.
Tài liệu tham khảo
Feigin VL, Nguyen G, Cercy K, Johnson CO, Alam T, Parmar PG, et al. Global, Regional, and Country-Specific Lifetime Risks of Stroke, 1990 and 2016. N Engl J Med. 2018;379:2429-2437.
Chalachew Misganaw Alemayehu SKB. Assessment of stoke patients: Occurrence of unusually high number of haemorrhagic stroke cases in Tikur Anbessa Specialized Hospital, Addis Ababa, Ethiopia. Clinical Medicine Research. 2013;2:94-100.
Sanjay V. Patne KNC. Study of clinical profile of stroke patients in rural tertiary health care centre. International Journal of Advances in Medicine. 2016;3:666-670.
Denti L, Scoditti U, Tonelli C, Saccavini M, Caminiti C, Valcavi R, et al. The poor outcome of ischemic stroke in very old people: a cohort study of its determinants. J Am Geriatr Soc. 2010;58:12-7.
Fekadu G, Chelkeba L, Melaku T, Tegene E, Kebede A. 30-day and 60-day rates and predictors of mortality among adult stroke patients: Prospective cohort study. Ann Med Surg (Lond). 2020;53:1-11.
Oliveira ADP, Andrade-Valença LPA, Valença MM. Factors Associated With In-Hospital Mortality in Very Elderly Patients With Ischemic Stroke: A Cohort Study. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2019;28:104281.
Rønning OM , Stavem K. Predictors of mortality following acute stroke: a cohort study with 12 years of follow-up. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2012;21:369-72.
Clegg A, Young J, Iliffe S, Rikkert MO, Rockwood K. Frailty in elderly people. Lancet. 2013;381:752-62.
Morley JE, Vellas B, van Kan GA, Anker SD, Bauer JM, Bernabei R, et al. Frailty consensus: a call to action. J Am Med Dir Assoc. 2013;14:392-7.
Fried LP, Tangen CM, Walston J, Newman AB, Hirsch C, Gottdiener J, et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2001;56:M146-56.
Wallis SJ, Wall J, Biram RW, Romero-Ortuno R. Association of the clinical frailty scale with hospital outcomes. Qjm. 2015;108:943-9.
Hewitt J, Carter B, McCarthy K, Pearce L, Law J, Wilson FV, et al. Frailty predicts mortality in all emergency surgical admissions regardless of age. An observational study. Age Ageing. 2019;48:388-394.
Ng TP, Feng L, Nyunt MS, Larbi A, Yap KB. Frailty in older persons: multisystem risk factors and the Frailty Risk Index (FRI). J Am Med Dir Assoc. 2014;15:635-42.
Vaingankar JA, Chong SA, Abdin E, Picco L, Chua BY, Shafie S, et al. Prevalence of frailty and its association with sociodemographic and clinical characteristics, and resource utilization in a population of Singaporean older adults. Geriatr Gerontol Int. 2017;17:1444-1454.
Palmer K, Vetrano DL, Padua L, Romano V, Rivoiro C, Scelfo B, et al. Frailty Syndromes in Persons With Cerebrovascular Disease: A Systematic Review and Meta- Analysis. Front Neurol. 2019;10:1255.
Rockwood K, Song X, MacKnight C, Bergman H, Hogan DB, McDowell I, et al. A global clinical measure of fitness and frailty in elderly people. Cmaj. 2005;173:489-95.
Kernan WN, Ovbiagele B, Black HR, Bravata DM, Chimowitz MI, Ezekowitz MD, et al. Guidelines for the prevention of stroke in patients with stroke and transient ischemic attack: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2014;45:2160-236.
Lyden P, Brott T, Tilley B, Welch KM, Mascha EJ, Levine S, et al. Improved reliability of the NIH Stroke Scale using video training. NINDS TPA Stroke Study Group. Stroke. 1994;25:2220-6.
Soysal P, Veronese N, Arik F, Kalan U, Smith L, Isik AT. Mini Nutritional Assessment Scale-Short Form can be useful for frailty screening in older adults. Clin Interv Aging. 2019;14:693-699.
Evans NR, Wall J, To B, Wallis SJ, Romero-Ortuno R, Warburton EA. Clinical frailty independently predicts early mortality after ischaemic stroke. Age Ageing. 2020;49:588-591.
O’Caoimh R, Sezgin D, O’Donovan MR, Molloy DW, Clegg A, Rockwood K, et al. Prevalence of frailty in 62 countries across the world: a systematic review and meta-analysis of population-level studies. Age Ageing. 2021;50:96-104.
He B, Ma Y, Wang C, Jiang M, Geng C, Chang X, et al. Prevalence and Risk Factors for Frailty among Community- Dwelling Older People in China: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Nutr Health Aging. 2019;23:442-450.
Taylor-Rowan M, Cuthbertson G, Keir R, Shaw R, Drozdowska B, Elliott E, et al. The prevalence of frailty among acute stroke patients, and evaluation of method of assessment. Clin Rehabil. 2019;33:1688-1696.
Yamada M , Arai H. Predictive Value of Frailty Scores for Healthy Life Expectancy in Community-Dwelling Older Japanese Adults. J Am Med Dir Assoc. 2015;16:1002.e7-11.
Reinholdsson M, Palstam A, Sunnerhagen KS. Prestroke physical activity could influence acute stroke severity (part of PAPSIGOT). Neurology. 2018;91:e1461-e1467.
Wen CP, Liu CH, Jeng JS, Hsu SP, Chen CH, Lien LM, et al. Pre-stroke physical activity is associated with fewer post-stroke complications, lower mortality and a better long-term outcome. Eur J Neurol. 2017;24:1525-1531.
Huisingh-Scheetz M, Wroblewski K, Kocherginsky M, Huang E, Dale W, Waite L, et al. The Relationship Between Physical Activity and Frailty Among U.S. Older Adults Based on Hourly Accelerometry Data. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2018;73:622-629.
Weimar C, Ziegler A, König IR, Diener HC. Predicting functional outcome and survival after acute ischemic stroke. J Neurol. 2002;249:888-95.
Appelros P, Nydevik I, Viitanen M. Poor outcome after first- ever stroke: predictors for death, dependency, and recurrent stroke within the first year. Stroke. 2003;34:122-6.
Kaplan RC, Tirschwell DL, Longstreth WT, Jr., Manolio TA, Heckbert SR, Lefkowitz D, et al. Vascular events, mortality, and preventive therapy following ischemic stroke in the elderly. Neurology. 2005;65:835-42.
Kramer SF, Hung SH, Brodtmann A. The Impact of Physical Activity Before and After Stroke on Stroke Risk and Recovery: a Narrative Review. Curr Neurol Neurosci Rep. 2019;19:28.
Winovich DT, Longstreth WT, Jr., Arnold AM, Varadhan R, Zeki Al Hazzouri A, Cushman M, et al. Factors Associated With Ischemic Stroke Survival and Recovery in Older Adults. Stroke. 2017;48:1818-1826.
Zhang XM, Jiao J, Xu T, Wu XJ. The association between frailty of older stroke patients during hospitalization and one-year all-cause mortality: A multicenter survey in China. Int J Nurs Sci. 2022;9:162-168.
| Đã xuất bản | 29-12-2024 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Số 80 (2022) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.38103/jcmhch.80.1 | |
| Từ khóa | Suy yếu, đột quỵ thiếu máu não, cao tuổi, tử vong Frailty, ischemic stroke, elderly, mortality |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2022 Tạp chí Y học lâm sàng Bệnh viện Trung Ương Huế