Tải xuống
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Tarolimus (Tac), thuộc nhóm ức chế calcineurin, là thuốc ức chế miễn dịch nền tảng trong hầu hết các phác đồ ức chế miễn dịch sau ghép thận. Chuyển hóa Tac liên quan chặt chẽ với sự hiện diện của men CYP3A5 ở gan và ruột. Nghiên cứu nhằm xác định tính đa hình gen CYP3A5 và liên quan giữa liều và nồng độ đáy (C0) Tac với tính đa hình gen CYP3A5.
Đối tượng, phương pháp: 76 BN ghép thận từ người hiến thận sống tại Khoa Thận - Miễn dịch ghép BV Nhân Dân 115 từ 12/2018 đến 05/2021, được giải trình tự gen CYP3A5 và có ít nhất 3 C0 Tac từ tháng 7 đến tháng 12 sau ghép được đưa vào nghiên cứu. Ghi nhận đồng thời liều dùng Tac và độ biến thiên nội tại (IPV: intrapatient variability) nồng độ đáy Tac từ tháng 7 đến tháng 12 sau ghép.
Kết quả: Tỷ lệ các kiểu gen CYP3A5/1*1, /1*3 và /3*3 lần lượt là 11,8%, 32,9% và 55,3%. Không có khác biệt về kiểu gen CYP3A5 giữa nam và nữ. Liều dùng Tac trung bình cao hơn ở nhóm biểu hiện (6,36 ± 0,4mg) so với nhóm không biểu hiện men CYP3A5 (3,94 ± 0,27mg) (p = 0,001), trong khi C0 Tac trung bình thấp hơn ở nhóm biểu hiện (8,08 ± 0,29 ng/mL) so với nhóm không biểu hiện men CYP3A5 (9,34 ± 0,31 ng/mL) (p = 0,008). IPV trung bình là 17,9 ± 9,7% (biên độ 3,4% - 55,8%). IPV không khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa nhóm có và không biểu hiện men CYP3A5 do cỡ mẫu từng nhóm nhỏ và hầu hết BN có IPV thấp (< 20%).
Kết luận: Biểu hiện men CYP3A5 rất thường gặp (1 trên 2 BN ghép thận) và có ảnh hưởng đến liều dùng và nồng độ Tac ở BN ghép thận.
Tài liệu tham khảo
Halloran PF, Immunosuppressive drugs for kidney transplantation. N Engl J Med, 2004;351(26):2715-29.
Hardinger K. et al. Kidney transplantation in adults: Maintenance immunosuppressive therapy. 2020 Mar 2020 [cited 2020 Apr 20].
Hooks MA, Tacrolimus, a new immunosuppressant - a review of the literature. Ann Pharmacother, 1994;28(4):501-11.
Birdwell KA, Decker B, Barbarino JM, Peterson JF, Stein CM, Sadee W, et al., Clinical Pharmacogenetics Implementation Consortium (CPIC) Guidelines for CYP3A5 Genotype and Tacrolimus Dosing. Clin Pharmacol Ther, 2015;98(1):19-24.
Kuypers DRJ, Intrapatient Variability of Tacrolimus Exposure in Solid Organ Transplantation: A Novel Marker for Clinical Outcome. Clin Pharmacol Ther, 2020;107(2):347-358.
Shuker N, van Gelder T, Hesselink DA, Intra-patient variability in tacrolimus exposure: causes, consequences for clinical management. Transplant Rev (Orlando), 2015;29(2):78-84.
Borra LC, Roodnat JI, Kal JA, Mathot RA, Weimar W, van Gelder T, High within-patient variability in the clearance of tacrolimus is a risk factor for poor long-term outcome after kidney transplantation. Nephrol Dial Transplant, 2010;25(8):2757-63.
Shuker N, Shuker L, van Rosmalen J, Roodnat JI, Borra LC, Weimar W, et al., A high intrapatient variability in tacrolimus exposure is associated with poor long- term outcome of kidney transplantation. Transpl Int, 2016;29(11):1158-1167.
Campagne O, Mager DE, Brazeau D, Venuto RC, Tornatore KM, Tacrolimus Population Pharmacokinetics and Multiple CYP3A5 Genotypes in Black and White Renal Transplant Recipients. J Clin Pharmacol, 2018;58(9):1184-1195.
Spierings N, Holt DW, MacPhee IA, CYP3A5 genotype had no impact on intrapatient variability of tacrolimus clearance in renal transplant recipients. Ther Drug Monit, 2013;35(3):328-31.
Cheung CY, Chan KM, Wong YT, Chak WL, Bekers O, van Hooff JP, Impact of CYP3A5 Genetic Polymorphism on Intrapatient Variability of Tacrolimus Exposure in Chinese Kidney Transplant Recipients. Transplant Proc, 2019;51(6):1754-1757.
Fernando ME, Sellappan M, Srinivasa Prasad ND, Suren S, Thirumalvalavan K, Influence of CYP3A5 and ABCB1 Polymorphism on Tacrolimus Drug Dosing in South Indian Renal Allograft Recipients. Indian J Nephrol, 2019;29(4):261-266.
Saeki M, Saito Y, Nakamura T, Murayama N, Kim SR, Ozawa S, et al., Single nucleotide polymorphisms and haplotype frequencies of CYP3A5 in a Japanese population. Hum Mutat, 2003;21(6):653.
Đỗ Tất Cường, Lý Thanh Hà, Nguyễn Quốc Tuấn, Nguyễn Huy Khiêm, Cá thể hóa liều Tacrolimus trên bệnh nhân ghép thận dựa trên kiểu gen CYP3A5. Tạp chí Y Dược Lâm sàng 108, 2019;14(11):5-10.
Htun YY, Swe HK, Saw TM, CYP3A5*3 Genetic Polymorphism and Tacrolimus Concentration in Myanmar Renal Transplant Patients. Transplant Proc, 2018;50(4):1034-1040.
Leino AD, King EC, Jiang W, Vinks AA, Klawitter J, Christians U, et al., Assessment of tacrolimus intrapatient variability in stable adherent transplant recipients: Establishing baseline values. Am J Transplant, 2019;19(5):1410-1420.
Nguyễn Thị Thủy, Hà Phan Hải An, Khảo sát sự biến thiên nồng độ Tacrolimus trên bệnh nhân ghép thận tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Tạp chí Y Dược Lâm sàng 108, 2019;14(11):165 - 171.
Pashaee N, Bouamar R, Hesselink DA, Roodnat JI, van Schaik RH, Weimar W, et al., CYP3A5 genotype is not related to the intrapatient variability of tacrolimus clearance. Ther Drug Monit, 2011;33(3):369-71.
Ro H, Min SI, Yang J, Moon KC, Kim YS, Kim SJ, et al., Impact of tacrolimus intraindividual variability and CYP3A5 genetic polymorphism on acute rejection in kidney transplantation. Ther Drug Monit, 2012;34(6):680-5.
Yong Chung J, Jung Lee Y, Bok Jang S, Ahyoung Lim L, Soo Park M, Hwan Kim K, CYP3A5*3 genotype associated with intrasubject pharmacokinetic variation toward tacrolimus in bioequivalence study. Ther Drug Monit, 2010;32(1):67-72.
| Đã xuất bản | 13-12-2023 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Số 93 (2024) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.38103/jcmhch.93.9 | |
| Từ khóa | Ghép thận, Tacrolimus, CYP3A5, Biến thiên nội tại nồng độ đáy Tacrolimus Kidney transplantation, Tacrolimus, CYP3A5, Intrapatient variability of trough tacrolimus concentrations |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2024 Tạp chí Y học lâm sàng Bệnh viện Trung Ương Huế